KESİRLER

Kesirler bir bütünün
belli bir parçasını göstermek için kullandığımız ifadelerdir.
KESİR ÇEŞİTLERİ
Birim Kesir: Eş parçalara ayrılmış olan bir bütünün

eş parçalarından birisini gösteren kesirdir.
Basit Kesir: Payı
paydasından
küçük olan kesirlerdir.
PROBLEM:
Çözüm: Payı paydasından küçük olacağı için a < 7 olması gerekir.O halde
0
1
2
3
4
5
6 rakamlarını a yerine yazabiliriz.
Bileşik Kesir: Payı
paydasından
büyük ya da payı
paydasına eşit olan kesirlere bileşik kesir denir.

This image has been resized. Click this bar to view the full image. The original image is sized 655x126.

Yukarıda görüldüğü gibi bileşik kesirler
1 bütüne eşit veya
1 bütünden büyük olan kesirlerdir.
PROBLEM: 
This image has been resized. Click this bar to view the full image. The original image is sized 658x48.
Çözüm: Payı paydasından büyük veya eşit olmalıdır.O yüzden a yerine
4
3
2
1 yazabiliriz.Yani a' nın alabileceği 4 değer vardır.
* Bir sayının 0' a bölümü
tanımsızdır.
* 0' ın

0' dan farklı bir sayıya bölümü 0'dır.
* Her tam sayı paydası 1 olan bir kesirdir.
Tamsayılı Kesir: Bir bileşik kesrin tamsayılı kısmını ayırarak

basit kesir cinsinden ifade edilmiş şekline
tam sayılı kesir denir.
Bileşik kesir tamsayılı kesre çevrilirken
pay

paydaya bölünür.
Bölüm tam kısma
kalan ise paya yazılır.Kesrin paydası aynen paydaya yazılır.
ÖRNEK:
Tam sayılı bir kesir bileşik kesre çevrilirken; kesrin t
am kısmı ile payda çarpılır
çarpıma
pay eklenir.Sonuç paya yazılır.
Kesrin paydası aynen yazılır.
ÖRNEK:
KESİRLERİN SAYI DOĞRUSUNDA GÖSTERİLMESİ

Payda 3 olduğu için ardışık iki doğal sayının arası
3 eş parçaya bölünmüştür.

Yukarıdaki kesri gösterirken

payda 4 olduğu için
iki sayının arası 4 eş parçaya bölünmüştür.
KESİRLERİN SADELEŞTİRİLMESİ ve GENİŞLETİLMESİ
Kesirlerde
pay ve paydanın aynı sayı ile çarpılmasına genişletme
aynı sayıya bölünmesine ise
sadeleştirme denir.
ÖRNEK:

Yukarıda

kesir önce 2 ile genişletilmiş

daha sonra da elde edilen kesir 3 ile genişletilmiştir.

Yukarıdaki kesir önce 2 ile sadeleştirilmiş

elde edilen kesir de 8 ile sadeleştirilmiştir.
* 0(sıfır) ve 1 ile sadeleştirme ve genişletme yapılamaz
DENK KESİRLER

Birbirlerinin
sadeleştirilmiş veya genişletilmiş hali olan kesirlere
denk kesirler denir.
PROBLEM:
Çözüm:
KESİRLERİ SIRALAMA
Paydaları Eşit Olan Kesirlerin Sıralanması:
Paydaları eşit olan kesirlerden
payı büyük olan diğerinden
büyük
payı küçük olan diğerinden
küçüktür.
ÖRNEK:
Çözüm:
Payları Eşit Olan Kesirlerin Sıralanması:
Payları eşit olan kesirlerden paydası küçük olan diğerinden
büyüktür
paydası büyük olan küçüktür.
ÖRNEK:
Çözüm:
Pay ve Paydaları Eşit Olmayan Kesirlerin Sıralanması:
Pay ve paydaları eşit olmayan kesirleri sıralamak için
önce paydalar eşitlenir.Sonra sıralama yapılır.
ÖRNEK:
* Sayı doğrusu üzerindeki her sayı
sağında bulunan sayıdan küçük
solunda bulunan sayıdan büyüktür.
KESİRLERLE TOPLAMA İŞLEMİ
Paydaları Eşit Olan Kesirlerle Toplama İşlemi:

Paydaları eşit olan kesirler toplanırken;
paylar toplamı paya yazılır.
Ortak payda
toplamın
payda bölümüne aynen yazılır.
Tam sayılı kesirler toplanırken de;
Toplama İşleminin Özellikleri:
a. Değişme Özelliği:
Toplama işleminde toplanan
terimlerin yeri değiştirilse de toplam değişmez.
b. Birleşme Özelliği:
Üç kesir toplamında

ilk iki kesrin toplamı ile üçüncü kesrin toplamı

son iki kesrin toplamı ile ilk kesrin toplamı birbirine eşittir.
KESİRLERLE ÇIKARMA İŞLEMİ
Paydaları Eşit Kesirlerle Çıkarma İşlemi:
Paydaları eşit olan kesirlerle çıkarma işlemi yapılırken; paylar çıkarılarak paya yazılır
ortak olan payda da paydaya yazılır.
Tam sayılı kesirlerle çıkarma yapılırken
tam sayılı kesir bileşik kesre çevrilerek işlem yapılır

ya da aşağıdaki örnekteki yol izlenir.(Tam sayıdan bir bütün alınarak
işlem yapılır.) Aşağıda verilen üç yolu da dikkatlice inceleyiniz.
Paydaları Eşit Olmayan Kesirlerle Çıkarma İşlemi:
Paydaları eşit olmayan kesirlerle çıkarma işlemi yaparken; önce paydalar eşitlenir
sonra işlem yapılır.
KESİRLERLE ÇARPMA İŞLEMİ
Bir doğal sayı ile bir kesir çarpılırken; doğal sayı ile kesrin payının çarpımı
çarpıma pay olarak yazılır.Kesrin paydası aynen alınarak paydaya yazılır.
Çarpma işleminin

toplama ile yapılmasını görelim.(
Çarpma
toplamanın kısa yoldan yapılmasıdır.)
İki kesri çarpmak demek; bir kesrin diğer kesir kadarını bulmak demektir.
İki kesri çarparken ;
paylar çarpılarak paya yazılır
paydalar çarpılarak paydaya yazılır.
Tam sayılı iki kesir birbiri ile çarpılırken; kesirler önce bileşik kesre çevrilir

daha sonra çarpma işlemi yapılır.
ÇARPMA İŞLEMİNİN ÖZELLİKLERİ:
Çarpma işleminin
değişme özelliği vardır.
Çarpma işleminin
birleşme özelliği vardır.
Çarpma işleminin
etkisiz elemanı 1'dir.
Çarpma işleminin
yutan elemanı 0(sıfır)'dır.
Çarpımları 1 olan iki kesirden biri diğerinin
çarpmaya göre tersidir.
KESİRLERLE BÖLME İŞLEMİ
Bir kesir sayısı diğer bir kesir sayısına bölünürken;
birinci kesri aynen yazılır
ikinci kesir ters çevrilerek çarpılır.
1'in bir kesre bölümü o kesrin çarpmaya göre tersine eşittir.
Her
sayının 1'e bölümü kendisine eşittir.
0'ın bir kesre bölümü
0(sıfır)'a eşittir.
Bir kesrin 0(sıfır)'a bölümü anlamsızdır.

This image has been resized. Click this bar to view the full image. The original image is sized 758x63.
BİR BÜTÜNÜN BELİRTİLEN KESİR KADARINI BULMAK
KESRİN KESRİNİ BULMAK
Bir kesrin verilen bir kesrini bulmak için iki kesir çarpılır.
KESRİ VERİLEN BÜTÜNÜ BULMA

This image has been resized. Click this bar to view the full image. The original image is sized 667x295.
Verilen bir kesrin bütününü bulmak için; kesre karşılık verilen sayı kesre bölünür.
kaynak:
http://www.sanalda1numara.net/ilkogretim-dersleri/106972-kesirlerde-toplama-cikarma-carpma-bolme-islemleri-resimli.html